Veelgestelde vragen

Voor het antwoord kunt u de betreffende vraag aanklikken.

1. Wat is een systematische review?
2. Wat is een Cochrane systematische review?
3. Wat is een meta-analyse?
4. Hoe krijg ik toegang tot de volledige tekst van de artikelen in de Cochrane Library?
5. Waar vind ik meer informatie over Cochrane?
6. Wat is evidence-based medicine (EBM)?
7. Wat is het verschil tussen Cochrane en de Campbell Collaboration? 
8. Waar vind ik Review Manager?
9. Kan ik RevMan als losstaand statistisch meta-analyseprogramma gebruiken?
10. Ik maak geen Cochrane review, mag ik dan toch RevMan gebruiken?
11. Waar kan ik checklists vinden voor het beoordelen van de kwaliteit van artikelen?
12. Is er een Engelse vertaling van de checklists voor de beoordeling van methodologische kwaliteit en wat is de bron van deze checklist(s)?
13. Zijn de Nederlandstalige beoordelingslijsten op de website van Cochrane gevalideerde lijsten?
14. Ik wil graag een onderzoek beoordelen, dit onderzoek is geen RCT.  

Staat uw vraag er niet bij? Neem dan contact met ons op.

Wat is een systematische review?
Een systematische review is een literatuuroverzicht dat op een gestructureerde wijze wordt uitgevoerd. Op basis van een vraagstelling wordt gezocht in meerdere elektronische databases. In- en exclusiecriteria worden gehanteerd om de in aanmerking komende artikelen te selecteren. De artikelen worden beoordeeld op methodologische kwaliteit en de benodigde gegevens uit de artikelen geëxtraheerd. Indien mogelijk worden de resultaten van de afzonderlijke onderzoeken samengevat tot één overall schatting van het bestudeerde effect (meta-analyse). Het resultaat wordt op transparante en reproduceerbare wijze gerapporteerd.

Wat is een Cochrane systematische review?
Een Cochrane review is een speciale vorm van een systematische review. Het unieke van Cochrane systematische reviews is, dat deze niet alleen een onafhankelijke, kwalitatief hoogstaande bron van informatie vormen, maar ook periodiek geactualiseerd worden en het product zijn van internationale samenwerking, waardoor toegang verkregen wordt tot voor de meeste individuen weinig of niet toegankelijke internationale bronnen van informatie. Een Cochrane systematische review kan derhalve als de ultieme vorm van evidence beschouwd worden en een sleutel tot het praktiseren van evidence-based medicine.

Wat is een meta-analyse?
Meta-analyse is een kwantitatieve samenvatting van de resultaten van afzonderlijke onderzoeken. Meta-analyse kan bestaan uit het combineren van de resultaten van afzonderlijke onderzoeken tot één overall schatting van het bestudeerde effect (poolen) en/of uit het bestuderen van mogelijke bronnen van heterogeniteit. Dit getalsmatig samenvatten van gegevens uit verschillende onderzoeken vergroot de mogelijkheid om tot een nauwkeurige schatting van het effect te komen en om op statistische gronden subgroepen die gevoeliger zijn voor een interventie te kunnen onderscheiden. Meta-analyse is geen verplicht onderdeel van een systematische review. Indien louter onderzoeken van slechte kwaliteit voorhanden zijn of de benodigde gegevens ontbreken is het vaak verstandig af te zien van meta-analyse.

Hoe krijg ik toegang tot de volledige tekst van de artikelen in de Cochrane library?
Helaas heeft Nederland nog geen gratis toegang tot de Cochrane Library. Vele ziekenhuizen hebben een abonnement op de Cochrane Library genomen. Wij zijn niet op de hoogte welke ziekenhuizen dat zijn. U kunt dat het beste informeren bij een medische bibliotheek bij u in de buurt.

De uitgever is de firma Wiley.
Op
 de website van Wiley staat ook informatie hoe u, tegen betaling, een artikel kunt bestellen.

Voor vragen over toegang via de verschillende beroepsverengingen kunt u zich het beste richten tot uw eigen beroepsvereniging.

Waar vind ik meer informatie over Cochrane?
Die vindt u hier of op de hoofdpagina van Cochrane. 

Wat is evidence-based medicine (EBM)?
Evidence-based medicine is het expliciet en afgewogen toepassen van de resultaten van goed medisch-wetenschappelijk onderzoek in de klinische praktijk. Het praktiseren van evidence-based medicine houdt een integratie in van kennis uit onderzoek (evidence) met praktische ervaring van de zorgverlener en rekening houdend met de voorkeuren van de patiënt om zo tot optimale zorg te komen. De methode start met het vertalen van een klinisch probleem in een beantwoordbare vraag. Aan de hand hiervan wordt uitputtend gezocht naar het beste bewijsmateriaal dat deze vraag kan beantwoorden. De geïdentificeerde evidence wordt beoordeeld op methodologische kwaliteit aan de hand van een checklist en de resultaten worden systematisch samengevat. Het op deze wijze tot stand gekomen resultaat wordt vervolgens toegepast in de eigen praktijksituatie of in een te ontwikkelen richtlijn voor het klinisch handelen.

Wat is het verschil tussen Cochrane en de Campbell Collaboration?
Beide organisaties ontwikkelen en verspreiden systematische reviews. Cochrane richt zich hierbij op de bio-medische wetenschappen, terwijl de Campbell Collaboration zich richt op het ontwikkelen van systematische reviews op het gebied van educatie, criminologie, rechtspraak en sociale wetenschappen.

Waar vind ik Review Manager?
Onder deze link

Kan ik RevMan als losstaand statistisch meta-analyseprogramma gebruiken?
Ja, dat gaat als volgt.
1. Download RevMan.
2. Installeer RevMan volgens de instructies.
3. Start RevMan.
4. Wizard verschijnt: what do you want to do? - create a new review
5. Maak een nieuwe review aan: File -> New, waarna een Wizard verschijnt. Selecteer Next -> Next (= Intervention review) -> Vul eventueel een titel in -> Next -> Selecteer “Full review”-> Finish.
6. Maak zoveel (lege) referenties aan als nodig is, onder Studies and references / References to studies / Included studies. Selecteer Add study (= rechter muisknop).
7. Selecteer Data and analyses, dan rechter muisknop: Add comparison, waarna een Wizard verschijnt. Geef naam -> Next -> selecteer Add an outcome under the new comparison. Er verschijnt een nieuwe Wizard. Volg de instructies (raadpleeg zo nodig de help-functie).
8. Klik in Data and Analysis op de outcome waarvoor data ingevoerd moeten worden; rechter muisklik en selecteer Add study data, waarna alle Included studies verschijnen. Voeg de referenties toe aan de tabel en vul de tabel in (zie ook Help).
9. Raadpleeg verder de Help-functie.

Ik maak geen Cochrane review, mag ik dan toch RevMan gebruiken?
Review manager mag vrij gebruikt worden als het voor academisch gebruik is. De software kan gratis worden gedownload van de website van de Information Management System van Cochrane
. Het is dan wel netjes RevMan te citeren (zie voorbeeld).
Om Review manager voor commerciële doeleinden te gebruiken moet een licentie worden aangeschaft. Dat kan door middel van een formulier op de website van de IMS.

Waar kan ik checklists vinden voor het beoordelen van de kwaliteit van artikelen?
Checklists voor het beoordelen van de methodologische kwaliteit vindt u op:

Is er een Engelse vertaling van de checklists voor de beoordeling van methodologische kwaliteit en wat is de bron van deze checklist(s)? 
We hebben helaas geen Engelse versie van de checklist. U zou onze lijst kunnen vertalen en dan voor de checklist voor sytematische reviews refereren naar: 

  • Windt DAWM van der, Zeegers MPA, Kemper HCG, Assendelft WJJ, Scholten RJPM. De praktijk van systematische reviews. VI. Zoeken, selecteren en methodologisch beoordelen van etiologisch onderzoek. Ned Tijdschr Geneeskd 2000;144:1210-4
  •  Zeegers MPA, Heisterkamp SH, Kostense PJ, Windt DAWM van der, Scholten RJPM. De praktijk van systematische reviews. VII. Het combineren van de resultaten van observationele onderzoeken. Ned Tijdschr Geneeskd. 

Cochrane reviews gebruiken tegenwoordig de "risk of bias" tool "Onze" checklist voor randomized controlled trials is in principe gelijk aan die tool. U kunt hem aanpassen aan uw eigen wensen. Zie het Cochrane Handbook chapter 8. 
 

Het Cochrane Handbook noemt de Newcastle Ottawa Scale for assessing the quality of nonrandomised studies als een bruikbare lijst voor observationeel onderzoek. Van deze lijst is de validiteit onderzocht. In het Cochrane Handbook staat een paragraaf over de kwaliteitsbeoordeling van kwalitatief onderzoek. Hierin staat o.a. dat de meningen verschillen over de waarde van een formele kwaliteitsbeoordeling van dit type onderzoek en dat niet duidelijk is wat de beste aanpak is.

Zoek eventueel ook in het volgende overzicht: 

  • Sanderson S, Tatt ID, Higgins JPT. Tools for assessing quality and susceptibility for bias in observational studies in epidemiology: a systematic review and annotated bibliography. Int J Epidemiol 2007;36:666-76.
    2000;144:1393-7.

Zijn de Nederlandstalige beoordelingslijsten op de website van Cochrane gevalideerde lijsten?
De Nederlandstalige beoordelingslijsten op onze website zijn niet gevalideerd. Ze zijn gebaseerd op consensus in de
EBRO-werkgroep die de lijsten heeft samengesteld. Er bestaan veel verschillende beoordelingsinstrumenten, maar de items komen vaak overeen. Zie vraag Engelstalige lijsten.

Ik wil graag een onderzoek beoordelen, dit onderzoek is geen RCT.
Voor het beoordelen van een
CCT (Controlled Clinical Trial) kun je het RCT beoordelingsformulier gebruiken. De items over randomisatie (vraag 1 en 2) scoren dan negatief. Het doel van randomisatie is het verkrijgen van vergelijkbare groepen (het enige verschil is de interventie). Bij een CCT moet je daarom extra aandacht besteden aan de vergelijkbaarheid van de groepen. Hiervoor zou je zelf een item kunnen toevoegen. 

 

naar boven